“Vitraya dair her şeyi ailemden öğrendim.”

Bu yolculuğa başlama hikayenizi sizden dinleyebilir miyiz?

Güzel sanatlara olan merakım, kendimi bildiğimden beri var. Vitrayla tanışmam ise ailem sayesinde gerçekleşti. Annem bir vitray ustasıydı, babam ise çok meraklı bir mühendisti. Bir dönem vitray atölyeleri olunca, okuldan sonra onlara çıraklık yaptım ve bundan büyük keyif aldım. Vitraya dair her şeyi ailemden öğrendim.

Hem lisans hem de lisansüstü eğitimimi Heykel Bölümü’nde tamamladım. Tasarım, form, malzeme, üretim biçimleri ve süreçleri gibi konular, 8 yıllık akademisyenlik sürecimde de hep odağımda kaldı. Üretmek, kendimi ya da dünyamı form ile ifade etmek, doğru yolda olduğumu bana en çok hissettiren şeylerden biri oldu.

Kendime ait bir atölye hayalim hep vardı. Başka şeylerle bölünmeden, sürecin başından sonuna kadar odağımı kaybetmeden üretmek ve bu yolla hayatımı kazanmak, denemediğim takdirde kendime borçlu hissedeceğim bir hayaldi.

Bize biraz ürününüzden bahseder misiniz?

Cam, karizması yüksek bir malzeme. Işığı çok farklı etkilerde kullanabilmeye olanak sağlıyor. Oldukça fazla renk ve doku seçeneği var. Transparanlık ise ışığın nasıl bir etkiye sahip olmasını istediğinize göre dikkatle karar verilmesi gereken bir nokta. Sadece camın cazibesine güvenmek, zaman içerisinde sıradanlaşmaya sebep olacağından, başlarda birçok deneme yaptım. Heyecan duyduğum ne varsa ürettim. Bu süreçte malzeme tedariki, üretim süresi, maliyet hesabı, paketleme gibi birçok faktör, ne gibi işlerin daha sürdürülebilir olacağı ile ilgili bilgi edinmemi sağladı. Bir yol haritası çizdim, bazı amaçlar için tarihler belirledim ve planıma mümkün olduğunca uymaya çalıştım.

Vitrayın tarihine ve sürecine bakıldığında, genellikle yüzeyde çalışılan bir teknik olduğu görülüyor. Mimari veya dekoratif bir öge olarak aydınlatma ürünleri dışında forma dönüştüğü örnekler bulmak güç. Malzemeyi boyutlu kullanmak ve çeşitlendirmek, yapmadan duramadığım bir şey. Bu sebeple çalışmalarım kısa bir sürede katmanlı ve boyutlu hale geldi.

Tasarım ve üretim süreçleriniz nasıl işliyor?

Söylemesem olmaz sanırım; çalışkan biriyim. Özgün tasarımların bir sürecin sonucu olduğunu da biliyorum. Çok fazla tasarım, çizim ve üretim yaptım. Denemeler çoğaldıkça sevdiğim, doğru gelen ve olmaması gereken noktalar netleşti. Kendimce bir noktaya geldikten sonra odaklanıp ısrarla ürettim. Bahsettiğim bu süreçler sabır gerektirdiği için heyecanım ve sonuçları bir an önce görme isteğimle sıkça çatıştı. Bu, en çok zorlandığım konulardan biri diyebilirim.

Bu dönemde fikrine ve işlerine güvendiğim insanlardan da yorumlar aldım. Kendi bildiklerinde ısrar etmek kadar, farklı bakış açılarına egosuz bir şekilde yaklaşmayı, esnemeyi ve sabırlı olmayı da önemli buluyorum.

Atölyemi rahat ve verimli üretim yapabileceğim şekilde düzenledim. Tabii, bu süreç zaman içinde gerçekleşti. Üretim ritmim arttıkça zamanla değişiklikler ve eklemeler yaptım. Şu an yalnızca tiffany tekniğini kullanıyorum. Genellikle 3-4 mm kalınlığında levha şeklinde üretilen camları, elmas kesici ile keserek (endüstriyel yöntemlerle elmas kadar dayanıklı hale getirilen taşlar) istediğim şekilleri elde ediyorum. Ardından, sulu zımpara yöntemi olan rodaj aşamasında parçaları zımparalayarak çapaklarını temizliyorum. Daha sonra yapışkanlı bakır folyo ile camların etrafını sardıktan sonra parçaları, kurşun ve kalay karışımı olan lehimi havya (yüksek ısı ile lehimi eriten alet) kullanarak birleştiriyorum. Sonrasında temizlik, fotoğraflama ve paketleme süreçleri geliyor. Bu süreçler de en az üretim süreci kadar mesaili.

Tiffany tekniği ile nasıl tanıştınız?

2000’li yılların ortalarında, ailemin atölyesinde uygulamalı bir şekilde vitrayla tanıştım. Atölyede çoğunlukla tiffany tekniği kullanılıyordu. Şu anda yaptığım işlere kıyasla daha büyük ve yapımı uzun süren iç kapılar, cephe camları ve büyük abajurlar gibi işler alınıyordu. Onlara yardım ederken işin inceliklerini öğrendim. O dönemlerde Türkiye’de bu teknik henüz çok yaygın değildi. Genellikle kurşunlu vitraylar veya renkli cam parçalarının birbirine yapıştırılarak iki şeffaf cam arasına sıkıştırıldığı yöntemler daha çok tercih ediliyordu.

Sanatınızın hem sizde hem de çevrenizde nasıl bir etki yarattığını düşünüyorsunuz?

Sürecim, benim için tek bir doğru yanıtı olmayan sorularıma cevap aramak gibi. Bu süreç bazen biçimsel, bazen de düşünsel oluyor. Doğru bir şey bulduğumda onu yaşamak, üretmek ve evrileceği versiyonları keşfetmek, hayatımın bir parçası.

Çevremdeki etkisi ise, özellikle vitrayı tarihsel süreçte takip eden ve bu konuda belli fikirleri ile beğenileri olan insanların görüşlerini değiştirmek noktasında kendini gösterdi. “Ben aslında sevmezdim” ile başlayan ve beğenilerini sağlam temellere dayandıran yorumlar duymak, elbette çok hoş bir deneyim. Bir diğer önemli nokta ise, yaptığım işteki ısrarımın olumlu sonuçlarını gören insanlara motivasyon sağlaması ve onların yapmak istedikleri şeyler konusunda daha gerçekçi planlar yapmalarına yardımcı olması.

Yeni bir proje veya koleksiyon üzerinde çalışmalar yapıyor musunuz?

Hem de çok! Çiçekler, henüz aklımdaki sergileme alternatiflerinin hepsini gerçekleştirebildiğim bir noktada değil. Kendi kendine durabilen veya duvara asılabilen versiyonları üzerinde çalışıyorum.

Üretmek için sabırsızlandığım tamamen farklı formlar üzerine fikirlerim ve denemelerim var. Her şey bir arada olamıyor tabii ki. İşlerimi sıraya koyup heyecanımı dengelemeye çalışıyorum.

Başarılı bir girişimci kadın olarak, iyi bir kariyer hayatı için genç kadınlara ne önerirsiniz?

Öncelik belirlemek, aksiyon almak ve vazgeçmemek sanırım en önemli unsurlar. Aksiyon almak zor; vazgeçmemek ise tüm süreci kapsadığı için daha da zor. Beyin sürekli yapmamak için bahaneler üretiyor, dış dünya da genellikle pek motive edici değil. Ancak, yapmak istedikleri bir şey varsa, onu yapılacaklar listelerinin en başına alarak başlayabilirler.

Ben hedeflerimi yazıyor, çiziyor ve kendime her gün hatırlatmaya çalışıyorum. Bunu yıpratıcı bir şekilde yapmamaya özen gösteriyorum. Sabrım her zaman lehime çalışmasa da, hedef koyup gerçekleştirdiğim anlar yenileri için motivasyon kaynağım oluyor.